Πώς φτιάχνω business plan βήμα-βήμα

Η δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου (business plan) είναι ένα ιδιαίτερα κρίσιμο βήμα για την έναρξη ή την ανάπτυξη μιας επιχείρησης, καθώς παρέχει έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για την επιτυχία.

Η χρησιμότητά του είναι μεγάλη για τους επιχειρηματίες, τους επενδυτές και όλες τις ενδιαφερόμενες πλευρές, μιας και μέσα από αυτό γίνονται αντιληπτοί οι στόχοι, οι κατευθύνσεις και οι δυνατότητες μιας επιχείρησης.

Ωστόσο, πολλοί ιδιοκτήτες επιχειρήσεων δυσκολεύονται να καταρτίσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο που να επικοινωνεί αποτελεσματικά το όραμα και τους στόχους τους της εταιρείας.

Πώς φτιάχνω, λοιπόν, ένα business plan;

Πριν απαντήσουμε σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα, πάμε πρώτα να δούμε τι ακριβώς είναι ένα business plan ή επιχειρηματικό σχέδιο.

Τι είναι το business plan;

Το επιχειρηματικό πλάνο ή σχέδιο αποτελεί ουσιαστικά ένα γραπτό έγγραφο που περιγράφει με λεπτομέρεια τους στόχους μιας εταιρείας, τις στρατηγικές της, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της, τον τρόπο λειτουργίας και το επιχειρηματικό μοντέλο, τις οικονομικές προβλέψεις, το κοινό-στόχο κ.α.

Ένα καλά επεξεργασμένο επιχειρηματικό σχέδιο παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της εταιρείας, βοηθώντας τον επιχειρηματία να εντοπίσει πιθανές προκλήσεις ή ευκαιρίες.

Η σύνταξη ενός business plan γίνεται συνήθως για την εξασφάλιση χρηματοδότησης από επενδυτές, τράπεζες κ.α., καθώς μέσα από αυτό ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί να συνειδητοποιήσει αν τον εμπνέει και να καταλάβει αν αξίζει τελικά να βάλει τα χρήματά του.

Επιπλέον, ένα επιχειρηματικό σχέδιο χρησιμεύει και ως εργαλείο για τη μέτρηση της επιτυχίας μιας επιχείρησης με την πάροδο του χρόνου.

Διαφορά business plan και business model

Πολύ συχνά, οι όροι «επιχειρηματικό σχέδιο» (business plan) και «επιχειρηματικό μοντέλο» (business model) χρησιμοποιούνται εναλλακτικά. Όμως, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι δε σημαίνουν το ίδιο.

Ποια είναι, λοιπόν, η διαφορά μεταξύ επιχειρηματικού σχεδίου και επιχειρηματικού μοντέλου;

Όπως είπαμε και πριν, το επιχειρηματικό σχέδιο είναι ένα έγγραφο που περιγράφει επιχειρηματικούς στόχους, στρατηγικές, τρόπο λειτουργίας, προϊόντα, οικονομικά στοιχεία κ.α. Γενικά, ένα business plan περιγράφει όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας υποψήφιος επενδυτής, για παράδειγμα.

Από την άλλη, το επιχειρηματικό μοντέλο αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο η επιχείρηση δημιουργεί και προσφέρει αξία, στον τρόπο με τον οποίο, ουσιαστικά, η εταιρεία θα πετύχει να αποκτήσει κέρδη και να εφαρμόσει το επιχειρηματικό πλάνο της.

Για να το κάνουμε λίγο πιο κατανοητό, θα μπορούσαμε να πούμε το εξής:

Εάν το business plan αποτελεί τον οδικό χάρτη για την επιτυχία, το business model είναι το όχημα.

Το πρώτο είναι μια πιο γενική περιγραφή και παρουσίαση της εταιρείας και του τι θέλει να πετύχει, ενώ το δεύτερο εστιάζει περισσότερο στο πώς θα το πετύχει.

Παρεμπιπτόντως, αξίζει να αναφέρουμε πως το πιο γνωστό εργαλείο ή πρότυπο για τη δημιουργία και την αναπαράσταση ενός επιχειρηματικού μοντέλου είναι το Business Model Canvas (στα ελληνικά: καμβάς επιχειρηματικού μοντέλου ή, απλά, επιχειρηματικός καμβάς).

Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πρότυπο ή υπόδειγμα, το οποίο είναι χωρισμένο σε 9 τμήματα:

• Πρόταση αξίας (value proposition)

• Βασικοί συνεργάτες ή συνέταιροι (key partners)

• Βασικές δραστηριότητες (key activities)

• Βασικοί πόροι (key resources)

• Σχέσεις με πελάτες (customer relationships)

• Κανάλια (channels)

• Τμήματα πελατών (customer segments)

• Δομή εξόδων (cost structure)

• Ροές εσόδων (revenue streams)

Τύποι επιχειρηματικών πλάνων

Τα business plans μπορεί να είναι από μόλις μία έως και αρκετές σελίδες.

Δεν υπάρχει μόνο ένας και ενιαίος τρόπος για τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Υπάρχουν, δηλαδή, διάφοροι τύποι επιχειρηματικών πλάνων, οι βασικότεροι από τους οποίους είναι οι εξής δύο:

1. Traditional business plan

Πρόκειται για τον πιο συνηθισμένο τύπο επιχειρηματικού πλάνου. Τα παραδοσιακά business plans απαιτούν περισσότερη δουλειά, καθώς συνήθως περιέχουν πολλές λεπτομέρειες και προσφέρουν μια πιο αναλυτική παρουσίαση της εταιρείας και των στόχων της.

Όπως καταλαβαίνεις, αυτού του τύπου τα σχέδια αποτελούνται από πολλές σελίδες. Συνήθως, οι επιχειρηματίες δημιουργούν ένα παραδοσιακό business plan ως «αίτημα» για χρηματοδότηση από πιο παραδοσιακές επενδυτικές πηγές.

2. Lean business plan

Το lean business plan (λιτό επιχειρηματικό σχέδιο) είναι ουσιαστικά μια πιο σύντομη εκδοχή του παραδοσιακού business plan.

Έχει προφανώς παρόμοια δομή, με τη διαφορά ότι εστιάζει και περιλαμβάνει μόνο τις πιο σημαντικές πληροφορίες, χωρίς να είναι ιδιαίτερα αναλυτικό ή λεπτομερές (συχνά έχει έκταση μόλις μίας σελίδας).

Οι επιχειρήσεις συνήθως συντάσσουν ένα τέτοιο business plan για να εντάξουν τις νέες προσλήψεις ή για να τροποποιήσουν υπάρχοντα επιχειρηματικά σχέδια για μια συγκεκριμένη αγορά-στόχο.

Πώς να φτιάξεις ένα business plan – Όλα τα βήματα

Έχει έρθει πλέον η ώρα να απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα αυτού του άρθρου:

Πώς φτιάχνω ένα business plan;

Πάμε, λοιπόν, να δούμε ακριβώς πώς μπορείς να δημιουργήσεις ένα επιχειρηματικό σχέδιο για την εταιρεία σου, μέσα από 8 απλά βήματα!

1. Γράψε μια συνοπτική περίληψη (executive summary)

Μια καλή, συνοπτική και περιεκτική περίληψη είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία ενός αποτελεσματικού επιχειρηματικού σχεδίου, καθώς σε μικρό χώρο πρέπει να προσφέρει μια καλή επισκόπηση ολόκληρου του business plan.

Σκοπός της είναι να τονίσει τα σημαντικότερα σημεία και τους σπουδαιότερους στόχους, με σκοπό να τραβήξει το ενδιαφέρον του υποψήφιου επενδυτή (χωρίς να απαιτεί πολύ χρόνο για την ανάγνωση) αλλά και να τον πείσει να συνεχίσει να διαβάζει το business plan.

Μια καλή περίληψη δεν πρέπει να είναι πάνω από μία σελίδα.

Τα σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει μια περίληψη είναι τα εξής:

• Επιχειρηματική ιδέα: Με τι ασχολείται η επιχείρησή σου;

• Στόχους και όραμα: Τι θέλει να πετύχει;

• Αγορά – στόχο: Σε ποιους πουλάει;

• Περιγραφή προϊόντος και διαφοροποίηση: Τι πουλάει και τι διαφορετικό έχει από αντίστοιχα προϊόντα;

• Στρατηγική μάρκετινγκ: Με ποιους τρόπους θα προσεγγιστούν οι πελάτες;

• Τρέχουσα οικονομική κατάσταση: Τι έσοδα έχει αυτή τη στιγμή;

• Προβλεπόμενη οικονομική κατάσταση: Τι έσοδα προβλέπεις ότι θα έχει στο μέλλον;

• Αίτημα: Πόσα χρήματα ζητάς;

• Ομάδα: Ποιοι συμμετέχουν στην επιχείρηση;

2. Περίγραψε την εταιρεία σου

Είτε έχεις ήδη εταιρεία, είτε σκοπεύεις να αποκτήσεις, είτε σχεδιάζεις να προχωρήσεις στην κατασκευή λειτουργικού και οικονομικού e-shop, είναι απαραίτητο να κάνεις μια αποτελεσματική περιγραφή της επιχείρησης.

Κάποια από τα στοιχεία που θα πρέπει να συμπεριλάβεις στο κομμάτι της περιγραφής της εταιρείας σου είναι:

• Δομή και είδος επιχείρησης (π.χ. ανώνυμη, ετερόρρυθμη, ομόρρυθμη εταιρεία, ατομική επιχείρηση κ.α.).

• Επιχειρηματικό μοντέλο.

• Κλάδος.

• Ιστορικά στοιχεία για την εταιρεία.

• Μακροπρόθεσμοι και βραχυπρόθεσμοι στόχοι.

• Όραμα, αποστολή αλλά και την πρόταση αξίας της επιχείρησης (value proposition), δηλαδή το τι αξία υπόσχεται η επιχείρηση να προσφέρει στους πελάτες, αν αυτοί επιλέξουν το προϊόν ή την υπηρεσία που πουλάει.

3. Κάνε ανάλυση της αγοράς (market analysis)

Έπειτα, σειρά έχει η ανάλυση της αγοράς, ένα βήμα ιδιαίτερα σημαντικό για το business plan αλλά και για την επιτυχία της ίδιας της επιχείρησης.

Η ανάλυση της αγοράς απαιτεί από εσένα να κάνεις τρία πράγματα:

• Να εκτιμήσεις πόσο μεγάλη είναι η αγορά για τα δικά σου προϊόντα (δηλαδή, πόσοι περίπου άνθρωποι χρειάζονται τα προϊόντα σου).

• Να καθορίσεις τη θέση της εταιρείας σου μέσα στην αγορά (ανάλυση SWOT, για τον προσδιορισμό των δυνατών και αδύναμων σημείων σου, των πιθανών ευκαιριών και των κινδύνων).

• Να κάνεις ανάλυση του ανταγωνισμού (τι πουλάει ο ανταγωνισμός, πόσο διαφορετικά είναι τα δικά σου προϊόντα, τι τιμές έχουν οι άλλες εταιρείες και τι μπορείς να προσφέρεις εσύ κ.λπ.).

4. Παρουσίασε τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σου

Το επόμενο βήμα που περιγράφει το πώς φτιάχνεις ένα business plan αφορά την αναλυτική παρουσίαση και περιγραφή των προϊόντων και των υπηρεσιών που προσφέρεις ή σκοπεύεις να προσφέρεις.

Πιο συγκεκριμένα, καλό είναι εδώ να:

• εξηγήσεις τον τρόπο που λειτουργεί το προϊόν ή υπηρεσία σου,

• να μιλήσεις για το μοντέλο τιμολόγησης,

• να προσδιορίσεις τους πελάτες που εξυπηρετεί το προϊόν ή η υπηρεσία,

• να περιγράψεις τη στρατηγική για την αλυσίδα εφοδιασμού, την εκτέλεση των παραγγελιών κ.α.

5. Περίγραψε το marketing plan σου

Σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να αναπτύξεις και να περιγράψεις τη στρατηγική marketing της εταιρείας σου.

Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εξηγήσεις πώς ακριβώς σκοπεύεις να πείσεις τους υποψήφιους πελάτες σου να αγοράσουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες σου ή πώς θα καλλιεργήσεις την εμπιστοσύνη του κοινού σου.

Ποιες τεχνικές προώθησης θα χρησιμοποιήσεις, ποια κανάλια θα επιλέξεις; Αν θέλεις να εμπνευστείς, μη χάσεις την ευκαιρία να διαβάσεις το άρθρο μας για το πώς να προωθήσεις την επιχείρησή σου στο TikTok.

Ένα σχέδιο marketing, λοιπόν, πρέπει να αναφέρεται σε τέσσερα βασικά στοιχεία:

• Τιμή: Τι τιμές προσφέρεις και πώς κατέληξες σε αυτή την απόφαση;

• Είδος προϊόντος: Τι πουλάς και πώς διαφέρει από τον ανταγωνισμό;

• Τοποθεσία: Πού θα πουλάς το προϊόν σου;

• Προώθηση: Με ποιους τρόπους θα προωθήσεις το προϊόν σου και θα το φέρεις μπροστά στα μάτια των υποψήφιων πελατών σου;

Σε περίπτωση που σε ενδιαφέρει, να ξέρεις ότι εδώ στη dicha μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα αποτελεσματικό digital marketing plan για την επιχείρησή σου, ανάλογα με τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τους στόχους σου!

6. Φτιάξε ένα σχέδιο λειτουργιών και logistics

Τα logistics και οι διάφορες λειτουργίες είναι ουσιαστικά οι ροές εργασιών που θα εφαρμόσεις προκειμένου να πετύχεις τους στόχους σου.

Οι δραστηριότητες και οι λειτουργίες που θα πρέπει να προσεγγίσεις και να καλύψεις σε αυτό το στάδιο του business plan σου είναι:

• Προμήθεια: Από πού προμηθεύεσαι τα προϊόντα ή τις πρώτες ύλες για την παραγωγή τους;

• Παραγωγή: Εσύ θα φτιάχνεις τα προϊόντα, θα τα πουλάς σε χονδρική ή θα τα αποστέλλεις με dropshipping; Πόσος χρόνος χρειάζεται για την παραγωγή και αποστολή των προϊόντων;

• Εγκαταστάσεις: Θα έχεις ή θα αποκτήσεις κάποιον φυσικό χώρο για έδρα; Πού θα δουλεύει το προσωπικό σου;

• Εξοπλισμός: Τι είδους εργαλεία, υποδομή και τεχνολογία θα χρειαστείς για να λειτουργήσει απρόσκοπτα η επιχείρησή σου;

• Αποστολή και εκτέλεση: Θα χειρίζεσαι in-house όλες τις παραγγελίες και τις εργασίες εκπλήρωσης ή θα συνεργαστείς με κάποια τρίτη εταιρεία;

• Αποθέματα: Πόσο απόθεμα θα διατηρείς, πώς θα το διαχειρίζεσαι και πού θα το αποθηκεύεις;

Τμήμα ενός συνολικού σχεδίου λειτουργιών (operational plan) αποτελεί το σχέδιο δράσης (action plan).

Το σχέδιο δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνει τους συγκεκριμένους στόχους και σκοπούς που θέλει να πετύχει η επιχείρηση, τα ακριβή βήματα που πρέπει να γίνουν για την επίτευξη κάθε στόχου, το χρονοδιάγραμμα, τους πόρους που απαιτούνται για κάθε βήμα αλλά και τη διαδικασία αξιολόγησης για την εκτίμηση της προόδου.

7. Κάνε έναν οικονομικό σχεδιασμό

Η δημιουργία ενός οικονομικού πλάνου (financial plan) είναι ένα εξίσου κρίσιμο κομμάτι του γενικότερου επιχειρηματικού σχεδίου που θα καταρτίσεις.

Ούτως ή άλλως, ο κόσμος περιμένει να συνεργαστεί με μια εταιρεία η οποία θα είναι βιώσιμη και θα συνεχίζει να λειτουργεί στο μέλλον, οπότε ένας καλός οικονομικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος.

Το πόσο λεπτομερές θα είναι το οικονομικό πλάνο της εταιρείας σου εξαρτάται συνήθως από το κοινό αλλά και από τους στόχους που έχεις θέσει.

Ωστόσο, υπάρχουν τρία βασικά πράγματα που καλό θα είναι να περιέχει το πλάνο αυτό:

• κατάσταση λογαριασμού εσόδων ή αποτελεσμάτων χρήσης (income statement),

• οικονομικό ισολογισμό (balance sheet),

• κατάσταση ταμειακών ροών (cash flow statement).

8. Κάνε οικονομικές προβλέψεις

Το τελευταίο βήμα για ένα σωστό επιχειρηματικό πλάνο είναι η πραγματοποίηση οικονομικών προβλέψεων.

Σε αυτό το στάδιο του πώς φτιάχνεται ένα business plan θα πρέπει να περιγραφεί ο τρόπος με τον οποίο η επιχείρησή σου θα καταφέρει να έχει αρκετά κέρδη ώστε να είναι σε θέση να αποπληρώσει το δάνειο που θα λάβει ή ο τρόπος με τον οποίο θα επιστρέψει σημαντικά αξία ή απόδοση στους επενδυτές.

Έτσι, θα χρειαστεί να μιλήσετε για τις προβλεπόμενες μηνιαίες ή τριμηνιαίες πωλήσεις, τα εκτιμώμενα έξοδα, έσοδα και κέρδη της επιχείρησης για τουλάχιστον μια τριετία κ.λπ.

Πόσο κοστίζει ένα business plan;

Όπως έχει γίνει αντιληπτό, η δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι εξαιρετικά σημαντική.

Όμως, ειδικά στην περίπτωση που είσαι πιο πρακτικό μυαλό, λογικά θα θέλεις να μάθεις πόσο κοστίζει ένα business plan.

Το κόστος ενός επιχειρηματικού σχεδίου μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με διάφορους παράγοντες, όπως:

• την πολυπλοκότητα της επιχείρησης,

• την έκταση του σχεδίου,

• το επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται,

• την εμπειρία του ατόμου ή της ομάδας που το φτιάχνει.

Στην περίπτωση που προσλάβεις κάποιον επαγγελματία για αυτόν τον σκοπό, το κόστος μπορεί να κυμαίνεται από μερικές εκατοντάδες έως και χιλιάδες ευρώ (ανάλογα και με τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν).

Υπάρχει, βέβαια, και η επιλογή να δημιουργήσεις μόνος σου το επιχειρηματικό σου σχέδιο, προκειμένου να γλιτώσεις χρήματα. Σε αυτή την περίπτωση, το κόστος θα είναι ο χρόνος και ο κόπος που θα καταβάλεις για την έρευνα και τη συγγραφή του σχεδίου.

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφέρουμε πως υπάρχουν πολλά έτοιμα πρότυπα για business plans στο διαδίκτυο, τα οποία μπορούν να σε βοηθήσουν να πάρεις ιδέες για το δικό σου business plan.

Μπορείς, λοιπόν, να βρεις (δωρεάν ή ακόμα και επί πληρωμή) ένα υπόδειγμα business plan και να ξεκινήσεις σιγά-σιγά να το δημιουργείς.

Γιατί είναι σημαντικό ένα business plan

Η σύνταξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι εξαιρετικά σημαντική για διάφορους λόγους, οι βασικότεροι από τους οποίους είναι:

• Γίνονται πιο ξεκάθαροι οι στόχοι της επιχείρησης, βοηθώντας, έτσι, στον καλύτερο προσδιορισμό των στρατηγικών για την επίτευξή τους.

• Προσελκύονται πιο εύκολα νέοι εργαζόμενοι ή συνεργάτες, καθώς ένα καλό business plan μπορεί να δελεάσει και να εμπνεύσει κάποιον να συμμετάσχει στο εγχείρημα.

• Γίνεται πιο εύκολο να αξιολογηθεί το πόσο βιώσιμη είναι η επιχειρηματική ιδέα και να εντοπιστούν πιθανές ευκαιρίες, αδυναμίες, κενά αλλά και προοπτικές.

• Εξασφαλίζεται χρηματοδότηση από επενδυτές, οι οποίοι θα βάλουν τα χρήματά τους πιο εύκολα, εάν το business plan είναι καλό, ποιοτικό και πλήρες.

Δημιουργία business plan – Επίλογος

Η δημιουργία ενός επιχειρηματικού σχεδίου είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα για κάθε επιχειρηματία που θέλει να ξεκινήσει ή και να αναπτύξει την επιχείρησή του.

Μπορεί να μην την εξασφαλίζει 100%, ωστόσο σίγουρα ένα business plan σε φέρνει πιο κοντά στην επιχειρηματική επιτυχία. Και αποτελεί και ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για να προσελκύσεις επενδύσεις, προκειμένου να υλοποιήσεις τους στόχους και το όραμά σου.

Ελπίζουμε, μέσα από τον παραπάνω αναλυτικό οδηγό, να έχουμε περιγράψει ολοκληρωμένα το πώς φτιάχνεις σωστά ένα business plan και να σε έχουμε βοηθήσει να προχωρήσεις στη δημιουργία του.

Για οποιαδήποτε βοήθεια σχετικά με τη δημιουργία και εφαρμογή του marketing plan σου, μη διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μας!